Περί δημοσίου διαλόγου,λήψης αποφάσεων και παρεμβατικότητας των μουσικών ενός forum στα κοινωνικά δρώμενα

Όποιος αναρωτιέται πρωτίστως για το σκοπό και το περιεχόμενο του κειμένου μπορεί να ξεκινήσει την ανάγνωση λίγο ανάποδα, διαβάζοντας πρώτα το μέρος επίλογο-υστερόγραφο.

Μια μικρή εισαγωγή

Όταν οι άνθρωποι παύουν να πιστεύουν στον άνθρωπο, ως λογικό και σκεπτόμενο ον, τότε κάτι σίγουρα δεν πάει καλά στις μεταξύ τους σχέσεις και την εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν ο ένας στον άλλο.
Είναι πολύ ενδιαφέρον όμως να προσπαθήσουμε να αναρωτηθούμε από πού πηγάζει, από προέρχεται, μια τέτοια συμπεριφορά και το "πώς φτάσαμε ως εδώ"....
Στην πλήρη πραγμάτωση των δυνατοτήτων της μια κοινωνία είναι ένα ηθικό πεδίο ανθρώπινης συναναστροφής και όχι μια απλή εταιρία ή εμπορική επιχείρηση της οποίας η επιτυχία μετράται μόνο με την αποδοτικότητα και την οικονομία των υπηρεσιών που παρέχει στους μετέχοντες.
Τείνουμε σήμερα να το ξεχνάμε αυτό και το γιατί, δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε και τόσο αθώο.
Μάθαμε από τα παιδικά μας κιόλας χρόνια, ως μαθητές, πώς να εμπλεκόμαστε σε ένα σκληρό και πολλές φορές αθέμιτο ανταγωνισμό, με μέσα όπως το απουσιολόγιο, η βαθμολογία, ο αγώνας για το ποιος θα κρατήσει τη σημαία(και ότι αυτή πρεσβεύει).
Ένα άλλου είδους κυνήγι δηλαδή, μόνο που αυτή τη φορά το θήραμα δεν ήταν κάποιο ανυπεράσπιστο φυτοφάγο ζώο που θα ικανοποιούσε τις ανάγκες της αυτοσυντήρησης, αλλά ο ίδιος ο ‘παμφάγος’ άνθρωπος.
Μια τέτοια στοχοποίηση,χωρίς κανένα προφανή λόγω μας καθιστά αν όχι ανθρωποφάγους, επιεικώς πρωτόγονους. Ένας από τους πολλούς λόγους λοιπόν και ίσως ο σημαντικότερος είναι η παιδεία, που μας παρέχεται.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες για ‘το πώς φτάσαμε ως εδώ’ και αυτός δεν είναι και σκοπός της σημερινής δημοσίευσης.
Συνοψίζοντας,υπάρχουν προφανώς ιστορικοί λόγοι και κατά την άποψη μου η εξέλιξη της ίδιας της πόλης, έχει παίξει τεράστιο ρόλο στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Η εντονότερη από κάθε άλλη περίοδο αστικοποίηση,έχει υποβαθμίσει τους ίδιους τους πολίτες σε απλούς φορολογούμενους και ψηφοφόρους τοπικών και εθνικών κοινοβουλίων και οι πόλεις κρίνονται από την έκταση της οικονομικής τους επιτυχίας, τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού και την παροχή υπηρεσιών στους ‘καταναλωτές’ και ίσως την επίδειξη λογιστικού κέρδους ή πλεονάσματος.
Σε όλα αυτά καθοριστικό ρόλο έχουν παίξει τα ΜΜΕ, κατευθύνοντας και χειραγωγώντας τις κοιμισμένες μάζες, που μοιάζουν σαν να έχουν προέλθει από ταινία τρόμου με ζόμπι.
Αν αυτό δεν είναι προφανές για ορισμένους στην Ελλάδα το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να δουν τον τρόπο που δρουν τα ΜΜΕ στην Αμερική με κύριο και χαρακτηριστικό παράδειγμα τους New York Times (για να μην πλατειάζουμε παραπέμπω στο ντοκιμαντέρ Ο Noam Tsomski και τα Media).

Περί δημοσίου διαλόγου και λήψης αποφάσεων

Έχοντας όλα αυτά κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού μας, μπορούμε να αναλογιστούμε για το πώς θα μπορούσε να γίνει ένας δημόσιος διάλογος και για το πώς θα μπορούσε να γίνεται η λήψη αποφάσεων μιας ομάδας ανθρώπων που δραστηριοποιούνται με βάση κάποιους κοινούς στόχους και ένα κοινό, λίγο ή πολύ, γνωστικό αντικείμενο.
Μια αμεσοδημοκρατική διαδικασία είναι η απάντηση.
Οι ιδέες, οι ανησυχίες, οι προβληματισμοί,τα πιστεύω, οι φόβοι, οι ελπίδες, όλων των μελών μιας τέτοιας παραγωγικής ομάδας, αναδεικνύονται, φωτίζονται από όλες τις δυνατές γωνίες, επεξεργάζονται, τροποποιούνται στην πορεία και φτάνουν σε εξαγόμενα. Όλα τα μέλη ανεξαρτήτως καταγωγής, κοινωνικής θέσης, μόρφωσης, αλληλεπιδρούν με σεβασμό στην διαφορετικότητα του καθένα.
Δεν μπορώ να φανταστώ,τουλάχιστον στα νοητικά επίπεδα που έχει φτάσει σήμερα η διανόηση, κάτι διαφορετικό που να τονίζει τόσο πολύ την ελευθερία, την κριτική σκέψη,την δημιουργικότητα, την διερεύνηση του αγνώστου, που είναι εγγενή χαρακτηριστικά καθενός.
Εγείρονται βέβαια πολλά ερωτηματικά για το κατά πόσο μια τέτοια διαδικασία είναι αποτελεσματική και λειτουργική.
Ας μην το αναγάγουμε σε επίπεδο που κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι ακόμη και το επικρατών πολιτικό σύστημα μιας χώρας(αν μπορεί να θεωρηθεί πολιτικό σύστημα και αν προσδιοριστεί πρώτα ξεκάθαρα ο όρος χώρα),γιατί πολλοί και μόνο που θα διαβάσουν αυτή την πρόταση σίγουρα ή θα γελάσουν ή θα ιδρώσουν ή θα εκνευριστούν κλείνοντας βίαια τον explorer τους.
Για να πάω λίγο με τα νερά σας, σε μια ομάδα εκατό ή διακοσίων ανθρώπων είναι πλήρες λειτουργικό.
Πολύ απλά, διακόσιοι άνθρωπο συναθροίζονται σε ένα χώρο θέτουν κάποια ζητήματα και αρχίζει η συζήτηση.
Μόνες προϋποθέσεις είναι ο σεβασμός της διαφορετικότητας και η γνώση της διαδικασίας ενός διαλόγου.
Εάν υπάρχουν αυτές, τότε μια τέτοια διαδικασία είναι πλήρως λειτουργική, ας μην ξεχνάμε (το λέω αυτό για όσους μόλις κατέβηκαν από τον Άρη) ότι υπάρχουν πάρα πολλά τέτοια παραδείγματα τέτοιον μορφών αυτοδιοίκησης, άρτια οργανωμένων, σήμερα στον πλανήτη μας(τώρα προς το παρόν για άλλους πλανήτες δεν μπορούμε να ξέρουμε).
Οι εκπρόσωποι(εάν υπάρχουν) μιας τέτοιας διαδικασίας μοναδικό σκοπό έχουν να είναι φερέφωνα του συνόλου και τίποτα παραπάνω. Σύσταση υποομάδων γίνεται με σκοπό την περάτωση κάποιον πρακτικών ζητημάτων, έχοντας την ευθύνη να αναφέρονται αναλυτικά στο σύνολο για τις πράξεις τους και σεβόμενοι πάντα τις αποφάσεις της συνέλευσης.
Ακόμη και αν αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται από ορισμένους μπορούν να καλλιεργηθούν από τα μέλη της υπόλοιπης ομάδας και εδώ έρχεται ο ρόλος μια ουσιαστικής και διευρυμένης παιδείας.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, την αποτελεσματικότητα. Μέσα από τέτοιες διαδικασίες μαθαίνουμε ο καθένας προσωπικά να αποκτά το αίσθημα της ατομικής ευθύνης και να μην γίνεται επικριτικός προς κάποιους εκλεγμένους εκπροσώπους που παίρνουν αποφάσεις για το σύνολο.
Αυτό αυτομάτως τον καθιστά υπεύθυνο ως μονάδα, τον κάνει να σκέφτεται πολύ περισσότερο τις πράξεις του και λεγόμενα του,αισθάνεται δημιουργικά συμμέτοχος και συνένοχος για όλα τα πεπραγμένα.
Μέσα από την διαρκή αυτή καλλιέργεια, όχι μόνο ένα forum δρα καλύτερα, αλλά βοηθά στην ανάπτυξη και συνολικότερα μιας πιο υγιούς και ανεπτυγμένης, όχι μόνο υλικοτεχνικά, κοινωνίας.
Το αίσθημα της προσφοράς παρέχει ικανοποίηση, μετατρέπει τον ‘απέχων’ σε ‘μετέχων’ και καταπολεμά όλα τα ψυχολογικά σύνδρομα,που μαστίζουν τον σύγχρονο κόσμο, αποτελέσματα της αποξένωσης και απομόνωσης μπροστά από τηλεοπτικούς δέκτες και οθόνες υπολογιστών.
Γεννώντας λοιπόν δημιουργικές μονάδες, λογικά σκεπτόμενα όντα που παιδεύουν το μυαλό τους, έχεις και συνολικότερα καλύτερα αποτελέσματα.
Η εμπειρία και η γνώση κάποιον μελών βέβαια είναι απαραίτητη και προφανώς καλοδεχούμενη σε τέτοιες ομάδες. Μιας και είμαστε σε μουσικό forum ένα τέτοιο παράδειγμα, θα ήταν ας πούμε καλή η γνώση για το πώς θα στηθεί ο ήχος σε ένα live.
Προφανώς σε ένα τέτοιο ζήτημα τον πρώτο λόγο θα είχαν οι ηχολήπτες, που έχουν και την εμπειρία και την γνώση για ένα τέτοιο θέμα.
Τα μέλη της ομάδας αυθόρμητα θα απευθυνθούν σε αυτούς ή ακόμη και σε μουσικούς που έχουν μεγαλύτερη εμπειρία και περισσότερα χρόνια στο χώρο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ξαφνικά οι ηχολήπτες αποκτούν ένα είδος παραπάνω εξουσίας.
Κάποιος που δεν έχει αυτές τις γνώσεις δεν θα επιχειρήσει να τοποθετηθεί σε κάτι που δεν γνωρίζει ή γνωρίζει ελλιπώς. Αλλά ακόμη και αν κάτι τέτοιο συμβεί θα απομονωθεί, στο συγκεκριμένο θέμα, αυθόρμητα πάντα, από την ομάδα.
Αυτοί οι μηχανισμοί υπάρχουν σε μια τέτοια ομάδα, που πληροί τα παραπάνω χαρακτηριστικά.
Σε όλα αυτά έχει μεγάλη σημασία, όπως προείπα στην εισαγωγή, στο κατά πόσο πιστεύουμε στον ίδιο τον άνθρωπο. Ξεπερνώντας τα στερεότυπα που μας έχουν εμφυσήσει, μπορούμε να πιστέψουμε στην ατομική ευθύνη, στην πάλη για ένα καλύτερο εγώ, όχι για την ιδιοτέλεια μας, αλλά για το συνολικότερο όφελος.
Θα κλείσω αυτή την παράγραφο με ένα μικρό απόσπασμα
από το ‘Εγκώμιο του ελεύθερου ανθρώπου’ του Bertrand Russell:
‘Σε πείσμα του θανάτου, αυτού του σημαδιού του γονικού ελέγχου, ο άνθρωπος είναι, μολαταύτα, ελεύθερος κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του να εξετάζει, να κρίνει, να γνωρίζει, και, μέσα στη φαντασία του, να δημιουργεί.
Μονάχα σε αυτόν, μέσα στον οικείο του κόσμο, ανήκει αυτή η ελευθερία και σε αυτήν βρίσκεται η ανωτερότητα του μπροστά στις ακαταμάχητες δυνάμεις που ελέγχουν την εξωτερική του ζωή.

Περί παρεμβατικότητας των μουσικών ενός forum στα κοινωνικά δρώμενα

Πάνω στο θέμα του τι τελικά είναι η μουσική θα μπορούσαμε πάλι να μιλάμε για ώρες θεωρητικολογώντας.
Ο καθένας από εμάς, όντας είτε επαγγελματίας, είτε ερασιτέχνης μουσικός μπορεί να έχει ενδεχομένως πολλά να πει για το πώς αντιλαμβάνεται την έννοια της μουσικής και πως τη βιώνει προσωπικά. Πέρα όμως από την υποκειμενικότητα που μπορεί να εμπεριέχεται σε ένα τέτοιο ζήτημα, υπάρχει μια αντικειμενική απόρροια όταν η μουσική είναι εφαρμοσμένη.
Δηλαδή όταν παίζουμε μουσική δημόσια ή όταν εκθέτουμε ένα έργο μας, σίγουρα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γινόμαστε συμμέτοχοι σε ένα κοινωνικό γίγνεσθαι, ασκούμε ένα είδος πολιτικής. Αυτό μπορεί να γίνεται είτε με μια απαθή στάση ως προς τα εγκόσμια, με κύριο στόχο να υπηρετήσουμε τη ‘θεά’ τέχνη, είτε καυτηριάζοντας, άμεσα ή έμμεσα, τα γεγονότα ή μια γενικότερη εικόνα που έχουμε για τον κόσμο. Όποια και από τις δυο περιπτώσεις και εάν εφαρμόζουμε, ασκούμε πολιτική και παίρνουμε θέση για ό,τι συμβαίνει γύρω μας.
Αυτό λοιπόν είναι κάτι που συμβαίνει είτε δρούμε ως μονάδες, είτε ως μέλη μιας μπάντας, είναι κάτι αναπόφευκτο.
Το ζήτημα εδώ όμως είναι πως πρέπει να δράσει ένα μουσικό forum, ένα σύνολο ανθρώπων που ξεφεύγει από τα όρια μιας μπάντας. Το να αναπαράγει κάτι που ήδη υπάρχει, αυτομάτως αναιρεί την ίδια του την ύπαρξη.
Εάν παραδείγματος χάριν ο μόνος στόχος του ήταν ή διοργάνωση συναυλιών τότε δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ‘μαγαζάτορα’ ή μια ομάδα διοργάνωσης event.
Η δουλειά των μουσικών και πόσο μάλλον ενός forum δεν είναι να είναι τίποτα από τα δύο. Φυσικά και ένα forum θα διοργανώσει συναυλίες, σεμινάρια, συζητήσεις, αλλά η ουσία είναι ως προς ποια κατεύθυνση και με ποια σκοπιμότητα.
Ποιοι είναι οι στόχοι και οι φιλοδοξίες ενός forum πρέπει να γίνουν ξεκάθαροι από την αρχή. Για να μπορέσουμε να τους προσδιορίσουμε πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε μια μουσική πραγματικότητα που υπάρχει στις μέρες μας και δεν είναι καθόλου ανεξάρτητη και αποκομμένη με άλλες πτυχές του σύγχρονου κόσμου.
Η μεγαλύτερη μερίδα του λαού στενάζει κάτω από τις επίμονες μπότες των beat στα club, λικνίζεται στα προστάγματα των άφωνων καλλιτεχνιδών με περισσή σιλικόνη στον εγκέφαλο(ή όπου αλλού), κλείνει πρώτο τραπέζι πίστα εκδηλώνοντας την οργή του και ικανοποιώντας την ματαιοδοξία του σε αθώα πιάτα και ευώδη λουλούδια.
Μια διαρκής κίνηση, ένας ζαλισμένος χορός, ένας πρωινός πονοκέφαλος, χωρίς καμία ουσία, κανένα βαθύτερο προβληματισμό. Άσχετοι με τη μουσική, απαίδευτοι και επικίνδυνοι ηλίθιοι, έχουν κατακλίσει τα κανάλια προβάλλοντας τηλεοπτικά σκουπίδια στο βωμό του κέρδους, θεωρώντας τον κόσμο μια χωματερή των ανούσιων ιδεών τους.
Τα ζόμπι έχουν πάρει ξεκάθαρη μορφή και κατευθύνονται με στάση υπνοβάτη, όχι στην αναζήτηση της σάρκας, αλλά στο χρήμα, το κέρδος και την εφήμερη δόξα.
Εν ολίγοις αυτή είναι η άσχημη πλευρά της πραγματικότητα σήμερα και είναι σαφώς μέρος μιας συνολικότερης πολιτικής αποχαύνωσης, που σκοπό έχει να χειραγωγήσει και να αποκομίσει τα πλήθη, ώστε να είναι καλοί και παραγωγικοί υπηρέτες των λίγων, προσφέροντας τους μια αυταπάτη ότι και οι ίδιοι κάποια μέρα θα ανήκουν στους λίγους.
Μπορούμε σε αυτό το σημείο να αντιπαραβάλουμε μια τελείως διαφορετική περίοδο του προηγούμενου αιώνα. Δεν είναι καθόλου τυχαία και ασύνδετη η μουσική έκρηξη της δεκαετίας του εξήντα.
Οι λαοί προερχόμενοι από δύο ολέθριους παγκοσμίους πολέμους, μια συγκεχυμένη οικονομική κατάσταση, ένα κυκεώνα αντιμαχόμενων πολικών συστημάτων, άρχισαν να σκέφτονται και να προβληματίζονται πάνω σε κοινωνικοπολιτικά θέματα.
Αυτό είχε άμεσο αντίκτυπο και στην μουσική όπου άνθισε σε μια από της πιο παραγωγικές και γόνιμες περιόδους της και μέσα από τον πειραματισμό και την σκέψη ξεπήδησαν νέα μουσικά είδη. Ο Keith Jarrett έλεγε ότι η μουσική δεν πηγάζει από τη μουσική, αλλά από οτιδήποτε άλλο.
Ο Ξενάκης που τότε ήταν εμπορικός σήμερα προκαλεί ανατριχίλα.
Η μουσική είναι φορέας ιδεών, εμπειριών, καταστάσεων και είναι ένα πολύ ισχυρό μέσο προώθησης και αφύπνισης ενός συνόλου.
Μέσα από όλα αυτά νομίζω ότι γίνεται κάπως ξεκάθαρο προς πια κατεύθυνση θα πρέπει να κινείται ένα forum. Βασικός στόχος πρέπει είναι η προάσπιση ενός ελεύθερου και κριτικού ανθρώπου που προβληματίζεται ουσιαστικά για το τι συμβαίνει γύρω του, φυσικά πρωτίστως μέσα από την διάδοση μιας μουσικής που εξυπηρετεί αυτό το σκοπό. Για το λόγω αυτό πρέπει και έχει χρέος να παίρνει θέση δημόσια σε όλα τα θέματα που προβληματίζουν τα μέλη του.
Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε λεπτομέρειες και μέσα επίτευξης αυτού του σκοπού, είναι σίγουρα πάρα πολλά και αποδοτικά, ξεκινώντας πρώτα από τις τοπικές δράσεις και επεκτείνοντας αυτές ακόμη και σε άλλες περιοχές ή παγκόσμια μέσω του διαδικτύου.
Αυτό που με ενδιαφέρει κυρίως είναι η κατανόηση της σπουδαιότητας αυτού του στόχου.
Πρέπει να γίνει κτήμα όλων μας ότι οι μουσικοί δεν ζούνε σε ένα δικό τους αποκομμένο κόσμο, σε κάποιο γυάλινο πύργο, απέχοντας από την πραγματικότητα με την ασυλία που πολλές φορές παρέχει η τέχνη.
Όσο πεσιμιστικό και εάν μοιάζει να είναι αυτό ο κείμενο στην ουσία είναι ακριβώς το αντίθετο.
Δεν είναι απαισιόδοξο να συνειδητοποιείς τι συμβαίνει γύρω σου και να το κριτικάρεις αρνητικά. Απαισιόδοξο είναι να πιστεύεις ότι αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να αλλάξει, επειδή είμαστε διεφθαρμένοι ως είδος. Μια υγιής κοινωνία πρέπει να γίνει αντιληπτή ως μια μοναδικά ανθρώπινη μορφή κοινότητας, κοινωνικής και ηθικής, με την έννοια ότι διαθέτει τροποποιήσιμους θεσμούς, βασισμένη στον ορθολογισμό, το λόγο και τη σύμπνοια, δεν είναι απλώς μια αγέλη ζώων, ή κοινότητα με την έννοια της ζωολογίας.

Επίλογος-Υστερόγραφο

Στην δημοσίευση αυτή ήθελα να θέσω κάποιους προβληματισμούς για δύο θέματα που με απασχολούσαν τον τελευταίο καιρό σχετικά με το forum.
Εάν και το πρώτο μέρος(περί δημοσίου διαλόγου και λήψης αποφάσεων) φαινομενικά μοιάζει να είναι ασύνδετο με το δεύτερο, ουσιαστικά το συμπληρώνει και γι’ αυτό θεώρησα σκόπιμο να το δημοσιεύσω μαζί με το δεύτερο στα μουσικά θέματα.
Προσπάθησα να είμαι όσο το δυνατό πιο σύντομος και περιεκτικώς, όσο αυτό καθίσταται δυνατό από την παρούσα θεματολογία.
Σκοπός μου δεν ήταν να δημοσιεύσω κάποιου είδους μανιφέστο, και σε καμία περίπτωση το κείμενο δεν μπορεί να αποτελέσει ένα πλήρες σύνολο των απόψεων μου ή ολοκληρωμένων προτάσεων, μιας και έχει πολλές ελλείψεις χάριν συντομίας,αλλά μέσα στα πλαίσια μιας ελάχιστης ιδεολογική βάσης,πέρα από κόμματα και παρατάξεις,
θέλω να δώσω το έναυσμα για έναν ουσιαστικότερο διάλογο,που κάποια στιγμή πρέπει να γίνει.
Περιμένω από όλα τα μέλη να τοποθετηθούν επί των θεμάτων ξεπερνώντας ανούσιες και αναχρονιστικές φοβίες,μήπως χαρακτηριστούν πολιτικά.
Όλες οι απόψεις είναι καλό και πρέπει να καταγραφούν.

...by Peri22959